تأثیر پیش تیمار نانو کلوئید سیلیکون بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهچه گندم تحت شرایط تنش خشکی

برزگر قاجاری, کریم; ملکی, عباس; پیردشتی, همت الله

doi:10.22077/sej.2017.1020

تأثیر پیش تیمار نانو کلوئید سیلیکون بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهچه گندم تحت شرایط تنش خشکی

نویسندگان

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، گروه زراعت، ایلام، ایران

² دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، گروه زراعت، ایلام، ایران

³ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، ساری، ایران

10.22077/sej.2017.1020

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی تأثیر پیش تیمار نانوکلوئید سیلیکون بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهچه گندم تحت شرایط تنش خشکی در آزمایشگاه تنشهای محیطی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شش سطح خشکی (صفر،3-، 6-، 9-، 12-، 15- بار) و پنج سطح نانو سیلیکون (صفر، 15، 30، 45، 60 میلی گرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد که افزایش مقدار نانوسیلیکون صفاتی مانند درصد جوانه زنی(6.1%)، سرعت جوانه‌زنی(23.3%) را کاهش ولی سرعت جوانه زنی روزانه (12.5%) و میانگین زمان جوانه زنی (12.8%) را افزایش داده و بر متوسط جوانه‌زنی روزانه تاثیری نداشت. افزایش سطح تنش خشکی صفات درصد جوانه‌زنی(8.5%)، سرعت جوانه‌زنی (41.1%) را کاهش داد اما سرعت جوانه زنی روزانه (12.5%) و شاخص جوانه زنی(18.25%) را افزایش داد. همچنین میزان کلروفیل a (45%)، کلروفیل b(53.3%) و کارتنوئید (49.8%) در تنش خشکی با شدت متوسط (3- بار) افزایش یافته ولی با افزایش شدت تنش خشکی به 6- بار، کاهش معنی داری نشان داد، ضمن آنکه در این سطح تنش(6- بار)، مقدار پرولین به شدت افزایش نشان داد (93.3%). با افزایش مقدار نانوسیلیکون از 30 (میلی گرم در لیتر) به بالا، میزان کلروفیل b و کارتنوئیدها روندی افزایشی نشان داد ولی تفاوت معنی داری با همدیگر نداشتند. اثر متقابل تنش خشکی و نانوسیلیکون بر سرعت جوانه زنی، میزان کلروفیل b و کارتنوئید معنیدار شد ولی بر سایر صفات مورفولوژیک بذر و فیزیولوژیک گیاهچه معنی دار نشد. اگرچه میزان کلروفیل و کارتنوئید با افزایش تنش خشکی از سطح صفر به 6- بار کاهش یافت ولی در حضور ذرات نانو سیلیکون مقدار آن ها بیشتر از تیمار شاهد بود. به نظر میرسد تجمع پرولین در گندم، مکانیسمی برای تحمل به خشکی است. همچنین می توان نتیجه گرفت اثر مقادیر نانوسیلیکون بر خصوصیات مختلف بذر و گیاهچه در شرایط تنش خشکی، محسوس تر از اثر آن در شرایط عادی و بدون تنش است.

کلیدواژه‌ها